Spadek wydajności sprężarki – jak temu zapobiec?

Sprężarki to urządzenia, które są w stanie dość długo funkcjonować bez żadnych odczuwalnych usterek. Nieprawidłowe warunki eksploatacji mogą jednak doprowadzić do spadków wydajności tego przydatnego sprzętu, a w ostateczności doprowadzić do jego uszkodzenia. Jak skutecznie zapobiegać takim sytuacjom?

Uszkodzenia sprężarek

Najpowszechniejsze uszkodzenia sprężarek zaliczyć można do dwóch głównych grup – uszkodzeń o charakterze mechanicznym oraz elektrycznym, które bardzo często bezpośrednio z siebie wynikają.

Największym wrogiem sprężarek jest wilgoć, zwłaszcza ta pochodząca z powietrza. Może prowadzić do zatkania filtra osuszacza i zamarznięcia zaworu rozprężnego, a nawet zniszczenia uzwojenia silnika elektrycznego od wewnątrz. Wilgoć utrzymująca się w instalacji nie jest zwykle przyczyną zwykłych usterek, ale kosztownych i dość poważnych awarii. Aby uniknąć pogorszenia wydajności sprężarki, należy przede wszystkim systematycznie odpowietrzać oraz osuszać układ chłodniczy. W powietrzu znajduje się jednak nie tylko wilgoć, ale też wszelkiego rodzaju zanieczyszczenia. Dotyczy to zwłaszcza warunków budowy, gdzie materiały budowlane przyczyniają się do zwiększenia poziomu zapylenia. W trakcie realizacji prac montażowych, zanieczyszczenia mogą bardzo łatwo przedostać się do układu.

Pył może wówczas spowodować nie tylko zapychanie się automatyki chłodniczej, ale też wywoływać wiele uszkodzeń zewnętrznych sprężarki. W przypadku braku pewności zachowania czystości w układzie chłodniczym, wskazane jest zastosowanie ssących filtrów mechanicznych przed sprężarką. Należy je usunąć dopiero po stwierdzeniu braków kolejnych osadów oraz uzyskaniu pewności, że instalacja jest całkowicie czysta.

Niedostateczna ilość oleju

Za najczęściej spotykane uszkodzenie mechaniczne sprężarki uznawane jest jej zatarcie. Jej podstawową przyczyną jest niedostateczna ilość oleju w urządzeniu, bądź też całkowity jego brak. Sprężarki wymagają regularnego smarowania, do którego używany jest olej chłodniczy o określonej lepkości. Zarówno modele tłokowe, jak i hermetyczne oraz pół-hermetyczne napełniane są olejem fabrycznie. Sytuacja wygląda podobnie w przypadku sprężarek spiralnych i rotacyjnych, które wyposażane są w odpowiednią miskę olejową. W sprężarkach śrubowych środek smarny dostarczany jest ze zbiorników oleju i odolejaczy zewnętrznych. Wyjątek stanowią sprężarki śrubowe kompaktowe, które posiadają zintegrowany odolejacz.

Wyróżnić można kilka przyczyn niedoborów oleju. Wynika to przede wszystkim z faktu, że substancja krąży nie tylko w samej sprężarce, ale również całej instalacji. Zastosowanie odolejaczy nie pozwala na usunięcie oleju, a jedynie zwrócenie go do sprężarki razem z czynnikiem. Jedynie niewielka część oleju przechodzi przez całość instalacji. Urządzenia oferowane obecnie przez producentów fabrycznie napełniane są do pełna. W krótkich, właściwie wykonanych instalacjach różnica między maksymalną, a minimalną ilością oleju zwykle wystarcza, aby utrzymać prawidłowy poziom w sprężarce.

Olej, który wydostaje się z urządzenia razem z czynnikiem, może do niej wrócić i uzupełnić niedobory. W mocno rozbudowanych instalacjach, fabryczna ilość może się jednak okazać niewystarczająca. Jeżeli braki są niewielkie, olej można uzupełnić po kilku godzinach pracy. Nie powinno się jednak przesadzać z jego ilością – powrót nadmiernej dawki oleju może bowiem doprowadzić do obniżenia wydajności sprężarki, a nawet jej uszkodzenia.

Prawidłowy obieg oleju w sprężarce

Aby zapobiegać obniżeniu wydajności sprężarki, należy zadbać o odpowiedni obieg oleju. Ma to szczególne znaczenie w przypadku stosunkowo rozległych instalacji. Najbardziej praktycznym rozwiązaniem jest zastosowanie odolejacza bezpośrednio za sprężarką. Taki układ sprawia, ze większość oleju zaczyna krążyć w krótkim obiegu – od sprężarki do odolejacza, a następnie ponownie do sprężarki. W ten sposób można skutecznie zmniejszyć ilość oleju w pozostałych częściach instalacji. Należy jednak pamiętać o spełnieniu kilku ważnych warunków, aby wszystko funkcjonowało bez problemów.

W trakcie montażu powinno się wstępnie zalać sprzęt olejem, a za odolejaczem koniecznie zamontować zawór zwrotny. W ten sposób da się całkowicie wyeliminować ryzyko zalania odolejacza ciekłym, pochodzącym ze skraplacza czynnikiem. Warto też pamiętać, że odolejacz nie jest w stanie zlikwidować oleju z instalacji – odpowiada jedynie za zmianę obiegu znacznej jego części.

Migracja oleju między sprężarkami

W rozległych instalacjach zwykle stosuje się kilka sprężarek. Zastosowanie samego odolejacza może wówczas nie wystarczyć do poradzenia sobie z niewłaściwym poziomem oleju czy spadkami wydajności. W przypadku zastosowania kilku sprężarek, dodatkowym problemem jest migracja oleju pomiędzy poszczególnymi urządzeniami. Podczas pracy jednej ze sprężarek, olej oraz czynnik tłoczone są do instalacji. Przy załączeniu kolejnego urządzenia, ta sama dawka oleju może wrócić do niewłaściwego sprzętu. W ostateczności dochodzi do sytuacji, gdzie w jednej sprężarce oleju będzie zbyt dużo, a w drugiej zbyt mało. Wówczas oba urządzenia mogą obniżyć swoją wydajność. Aby uniknąć takiej sytuacji, konieczne jest wykonanie dodatkowej linii olejowej. Może mieć ona postać uproszczoną lub pełną, w zależności od ilości sprężarek oraz wielkości instalacji.

Uproszczona linia olejowa pozwala przede wszystkim na wyrównaniu poziomu oleju w poszczególnych urządzeniach. Linia pełna umożliwia natomiast przeprowadzanie indywidualnej kontroli poziomu w każdej sprężarce z osobna. Funkcjonuje także jako dodatkowy zbiornik oleju, dzięki któremu da się na bieżąco uzupełniać niedobory. Jeżeli ilość oleju w całej instalacji jest dość duża, braki wyrównywane są zapasami pochodzącymi ze zbiornika. Jeżeli natomiast większa ilość oleju jest zwracana do instalacji, zbiornik zapewnia możliwość jego magazynowania. W uproszczonych liniach olejowych zastosowanie odolejacza nie jest konieczne, ale zalecane. W przypadku linii pełnych, obecność zespołu odolejaczy jest wymagana.

Serwis i części zamienne do sprężarek

Zarówno sprężarki tłokowe, jak i kompresory śrubowe są w stanie dość długo sprawnie funkcjonować – bez praktycznie żadnego serwisowania. Wielu użytkowników świadomie unika systematycznego sprawdzania funkcjonalności sprzętu, głównie ze względów oszczędnościowych. Brak regularnych kontroli może jednak doprowadzić do spadków wydajności urządzenia, a tym samym konieczności przeprowadzania kosztownych napraw.

Systematyczne sprawdzanie stanu technicznego pozwala jednak na szybkie rozpoznanie najczęściej spotykanych problemów, a następnie sprawne ich rozwiązanie. Dzięki temu da się w porę zastosować odpowiednie części zamienne do sprężarek czy wykonać drobne korekty uszczelek, korbowodów, tłoków oraz innych elementów. Miastem, w którym realizowane są takie usługi jest Kraków, na terenie którego działa wiele firm regularnie korzystających z kompresorów. Dbanie o sprężarkę oraz chronienie jej przed spadkami wydajności to nie wszystko – warto bowiem pamiętać, aby regularnie kontrolować stan techniczny urządzenia.