Symbole instalacji pneumatycznej – co oznaczają i kiedy warto o nich pamiętać?

Funkcje symboli pneumatycznych umożliwiają zarówno prawidłową obsługę i kontrolę instalacji pneumatycznej, jak i jej zaprojektowanie. Symbole umieszczane są zazwyczaj na poszczególnych komponentach układu, przy czym każdy z nich określa definicja zgodna z międzynarodową normą PN/ISO-1219-1. W niniejszym artykule przedstawimy charakterystykę poszczególnych grup symboli instalacji pneumatycznych.

Instalacje pneumatyczne

Głównym czynnikiem roboczym wszystkim układów pneumatycznych jest powietrze sprężone. Układy składają się zazwyczaj z kilku bądź kilkunastu urządzeń pneumatycznych, które sterują energią sprężonego powietrza za pomocą ciśnienia. Układ pneumatyczny stanowi rodzaj układu zamkniętego, a jego właściwe zaprojektowanie umożliwia szczegółowa symbolika dotycząca poszczególnych jej części, czynników roboczych, warunków pracy oraz sposobów jego sterowania. Podczas planowania układu należy pamiętać o wielu istotnych aspektach, takich jak:

• ergonomiczne rozmieszczenie komponentów,
• źródła energii,
• zużycie energii elektrycznej i sprężonego powietrza.

Symbole pneumatyczne

Symbole pneumatyczne obrazują proste elementy i cechy układu, do których należą między innymi przewody, włączniki i kierunki przepływu, ale nie tylko. Przedstawiają one także nieco bardziej skomplikowane mechanizmy takie jak regulacje ciśnień czy sposoby filtrowania czynników roboczych. Fakt ten wpływa na bardzo duże zróżnicowanie i poziom złożoności sygnatur i oznaczeń poszczególnych elementów układu pneumatycznego. Poniżej przedstawimy charakterystykę grup symboli jego konstrukcji.

Wyróżnia się 16 następujących grup rodzajów symboli pneumatycznych

• Symbole podstawowe – w podstawowej grupie symboli znajdują się oznaczenia dotyczące przewodów, niektórych filtrów, a także elementów mechanicznych urządzeń takich jak wał, dźwignia i tłoczysko. Każdy z tych symboli został przedstawiony w formie liniowej.
• Symbole funkcyjne – jednym z najważniejszych symboli funkcyjnych jest równoboczny trójkąt wskazujący kierunek przepływu czynnika pneumatycznego. Dla tej grupy symboli charakterystyczne są również strzałki określające kierunki przepływu poszczególnych części układu. Znajduje się w niej także wskaźnik temperatury czynnika roboczego oraz elementy elektryczne.
• Przewody i łączniki – ta grupa symboli poświęcona jest przede wszystkim oznaczeniom związanym z łączeniami elektrycznymi oraz odpowietrznikom. Zadaniem odpowietrzników jest usuwanie nadmiaru powietrza z instalacji pneumatycznej.
• Mechanizmy i sposoby sterowania – tego typu symbole oznaczają sposoby sterowania zaworów układu. Ich obecność decyduje o kierunku przepływu sprężonego powietrza w instalacji. Sterowniki zaworów rysuje się w formie prostopadłej do zewnętrznej ścianki zaworu. W tej grupie określa się także części mechaniczne, takie jak tłoczysko, wał, zapadka, blokada czy przekładnia.
• Sposoby sterowania – symbole sterowania przedstawiają zazwyczaj rodzaje przycisków, które dzieli się przede wszystkim na wciskane i wyciągane. Ta grupa symboli określa sterowanie ręczne, elektryczne i mechaniczne. Komponenty układu pneumatycznego można sterować także na podstawie regulacji ciśnienia. Jest to jedna z najobszerniejszych grup symboli.
• Przetwarzanie i gromadzenie energii – ten aspekt odnosi się do silników układu. Silnik może być o jednym lub dwóch kierunkach przepływu, o zmiennej objętości roboczej lub o ruchu wahadłowym.
• Liniowe przetworniki energii – ten rodzaj symboli odnosi się do tak zwanych siłowników układu. Podstawową funkcję siłowników jest wytwarzanie siły przy użyciu sprzężonego powietrza.
• Specjalne przetworniki energii – na te symbole składają się przemienniki przetwarzające ciśnienie, a także różnego rodzaje wzmacniaczy i manipulatorów w tym zakresie.
• Gromadzenie energii – gromadzeniem energii w układzie pneumatycznym zajmuje się zbiornik podstawowy i pomocniczy układu.
• Źródła energii – na źródła energii w układzie składają się trzy komponenty: ogólne źródło energii pneumatycznej, silnik elektryczny i napęd główny nieelektryczny.
• Sterowanie i regulacja energii – ta grupa symboli określa różnego rodzaju zawory o skomplikowanej niekiedy budowie i zastosowaniu. Znajomość ich szczegółowej specyfikacji leży po stronie profesjonalistów tej branży.
• Zawory zwrotne i przełączniki obiegu – są to zawory, które reaguje na różnice ciśnienia, dzięki czemu wpływają na dalszy obieg czynnika roboczego w układzie.
• Zawory sterujące ciśnieniem – zawory kontrolujące poziom ciśnienia w układzie.
• Zawory sterujące natężeniem przepływu – zawierają się w nich zawory o określonej specyfice, a także regulatory. Symbole graficzne przedstawiają między innymi ilość dróg zaworu, jego położenie i sposoby sterowania.
• Gromadzenie, przygotowanie i utrzymanie właściwości płynu – rodzaj symboli określających filtry, wskaźniki zanieczyszczeń i zawory oddzielające składniki czynników roboczych. Najczęściej usuwanymi składnikami ze sprzężonego powietrza są cząsteczki oleju, para wodna i drobne elementy stałe, takie jak kurz czy kawałki włosów. W skład tej grupy wchodzi także smarownica, która naoliwia części układu i zapobiega ich zacieraniu się i regulatory temperatury czynnika.
• Przyrządy pomiarowe i czujniki – do wskaźników pomiarowych należy przede wszystkim wskaźnik ciśnienia pełniący poniekąd kluczową rolę w poprawnym funkcjonowaniu układu, wskaźniki i manometry.

Projektowanie układów pneumatycznych – Pneumatik S.A.

Firma Pneumatik S.A. nie tylko dystrybuuje urządzenia wykorzystujące technikę sprzężonego powietrza, ale także oferuje profesjonalne usługi w zakresie projektowania układów pneumatycznych na najwyższym poziomie. Zespół firmy Pneumatik S.A. w swoich projektach bazuje tylko na sprawdzonych i fachowych rozwiązaniach, którą mogą zapewnić pełne bezpieczeństwo i efektywność montowanych układów. Zachęcamy Państwa do skontaktowania się z przedstawicielami Pneumatik w celu uzyskania szczegółowych informacji w tym zakresie.

FAQ:

1. Gdzie mogę spotkać się z przedstawicielem firmy Pneumatik, by porozmawiać o planowanym projekcie?

Przedstawiciele firmy Pneumatik S.A. są dostępni na terenie całej Polski. W celu umówienia się na spotkanie konieczne jest wypełnienie formularza, który jest obecny na naszej oficjalnej stronie internetowej.

2. Ile kosztuje projekt układu pneumatycznego?

Jednoznaczna odpowiedź w tym przypadku nie jest możliwa, ponieważ zależy od zbyt wielu czynników. Na cenę projektu układu wpływa liczba komponentów układu, jego zastosowanie i warunki montażu. Zachęcamy do skontaktowania się z przedstawicielem firmy Pneumatik S.A. w celu otrzymania ofert wstępnej.

3. Co jest najważniejsze dla projektanta układu pneumatycznego?

Zgodność z dyrektywą urządzeń ciśnieniowych PED 2014/68/UE oraz dyrektywą maszynową 2006/42/WE. Dobrej jakości usługa w tym zakresie uwzględnia także jak najwyższe zoptymalizowanie pracy układu, przy czym zwiększenie realnych zysków przedsiębiorcy.